NIKOLA ŽUTIĆ: Ovim amandmanom tražio sam da se u članu 30 dodaje novi stav 2. koji glasi – restituciju starih i retkih knjiga iz inostranstva vrši nadležni državni organ. U obrazloženju sam istakao da je zbog drastičnoj smanjenja srpskog istorijskog prostora tokom 19. i 20. veka neophodno da državni organi iz novog rastućeg inostranstva rade na povraćaju srpske stare i retke knjige u matičnu državu srpskog naroda. Pre svega, Republika Srbija treba da restituiše stare i retke knjige iz okupirane Republike Srpske Krajine, koja je, kao i sve nove države na prostoru bivše SFRJ, koje su nastale na temeljima nasilno razbijene Jugoslavije, koja je nastala na pravu naroda na samoopredeljenje do otcepljenja, koje je izglasano sa preko 95% glasova podrške.
Ne treba zaboraviti da je Republika Srbija vraćala Republici Hrvatskoj razne srpske freske, umetnine Srpske pravoslavne crkve sa teritorije Republike Srpske Krajine, pa su čak vraćeni i konji lipicaneri, valjda pretpostavljajući novi uzurpatorski teritorijalni hrvatski poredak teritorijalnoj i duhovnoj jedinstvenosti srpskih pravoslavnih eparhija.
Srpski istorijski i etnički prostor ujedno je i kulturno-istorijski prostor rasprostiranja stare i retke knjige. To je prostor koji mora da kontrolišu kulturno-naučne institucije srpske države kao svoju neotuđivu materijalnu i nematerijalnu baštinu.
Podsetiću da su se Srbi kroz istoriju pojavljivali kao multikonfesionalna nacija, pa treba voditi računa i o staroj i retkoj knjizi Srba rimokatolika, Srba islamske vere. Gospodin ministar je ovih dana bio u Vatikanu i otvorio izložbu fresaka, što je za svaku pohvalu. Međutim, zbog poboljšanja odnosa sa Vatikanom, trebalo bi zahtevati od Svete Stolice da pomogne Srbiji kod zaštite stare i retke srpsko-katoličke knjige u hrvatskom Papinskom zavodu Svetog Jeronima, koji je do 1971. godine nosio naziv Ilirski zavod Svetog Jeronima, što je kroz istorijsku retrospektivu označavalo srpski ili slavenski.
Treba insistirati kod Vatikana na činjenici da su stare rimokatoličke knjige sa prostora zapadnog Balkana i srpske knjige, srpskih autora, kakvi su bili, na primer, isusovac - Ruđer Bošković, Đivo – Ivo Gundulić, Juraj Križanić, knjige raznih teoloških pisaca i druge.
Ovom prilikom bih postavio pitanje starih i retkih knjiga lužičkih Srba, Srba luteranske, rimokatoličke i pravoslavne vere. Nedavno je u Institutu za savremenu istoriju boravio gospodin Živović, Srbin adventističke vere iz Nemačke, koji mi je skrenuo pažnju na problem starih i retkih knjiga lužičkih Srba.
Dakle, vezano za moj amandman sugerišem da se stare knjige pokušaju vratiti restitucijom, a one koje su u posedu, vlasništvu drugih država, da se štite i da se javnost upozna bar sa njihovim srpskim poreklom. Hvala.
0 KOMENTARA
TVOJ KOMENTAR